Được ngày rảnh rỗi, không có khách nào vào xem bói nên năm ông thầy bói mù cùng nhau ngồi tán phét.
Ông nào cũng chưa từng một lần nhìn thấy con voi nên không biết hình thù nó ra sao. Bỗng nghe dân tình kháo nhau có người đang dắt voi đi ngang qua làng. Năm ông thầy bói chung tiền vào đưa cho người quản voi bảo họ cho voi dừng lại để xem.
Ông sờ vòi, ông sờ ngà, ông thì sờ chân, ông thì sờ tai còn ông thì sờ đuôi. Sau khi sờ voi kĩ lưỡng thì 5 ông thầy lần lượt phán.
Thầy sờ vòi của voi thì phán: Tôi cứ tưởng con voi nó thế nào chứ hóa ra nó cũng sun sun như con đỉa thôi
Thầy sờ ngà voi thì lại phán: Tôi thấy nó đâu có như con đỉa, nó dài dài cứng cứng như cái đòn càn
Tiếp đến thầy sờ tai thì phán: Không phải, nó bè bè như là cái quạt thóc
Thầy sờ chân voi phản ứng ngay: Các ông đều sai hết, nó sừng sững như là cái cột đình vậy
Cuối cùng thầy sờ đuôi phán: Bốn ông chả ai nói đúng cả, tôi thấy nó tua tủa như là cái chổi xể cùn
Năm ông thầy mỗi ông một ý, không ông nào chịu nhường ông nào cả nên nhảy vào cãi lộn rồi xô xát đến mức sứt đầu mẻ trán.
Bài học: Khi kết luận một vấn đề, một điều gì đó thì cần tìm hiểu thật thấu đáo qua nhiều góc cạnh. Những hiểu biết hời hợt, nông cạn sẽ dẫn đến những suy nghĩ lệch lạc và những kết luận sai. Truyện còn phản ánh sự phê phán về những người hiểu biết nông cạn nhưng lại luôn tỏ ra mình thông thái hơn người.
Mới đây người ta mang từ Ấn Độ
Về đây con voi, đặt trong nhà nhỏ.
Nhưng những kẻ trả tiền vào xem voi
Họ đến xem voi trong lúc tối trời.Trong bóng tối không nhìn ra gì cả
Những người này chỉ dùng tay sờ mó.
Từ xưa nay ở đây không có voi
Nên người ta tranh luận với nhau hoài.Một người sờ được cái vòi nhận xét:
“Voi giống như là cái ống tháo nước!”
Người thứ hai sờ được vào đôi tai:
“Vớ vẩn, giống cái quạt – con vật này!”Người thứ ba sờ đôi chân phục phịch
Lại nói rằng: “Voi giống như gỗ súc”.
Người thứ tư ve vuốt tấm lưng trần
Dứt khoát rằng voi giống cái đi-văng.Tất cả hình dung ra con vật đó
Theo nhiều vẻ, không hề nhìn thấy nó.
Ý kiến họ nhảm nhí, không đáng tin
Họ – những người dốt nát tự lúc sinh.
Vì giá như họ cầm theo ngọn nến
Thì đã chẳng có bất đồng quan điểm.
Rumi
